Tổng hợp các vấn đề thường gặp ở trẻ từ 0 đến 1 tuổi (Phần I)

Giai đoạn trẻ từ 0 đến 1 tuổi đây là giai đoạn rất quan trọng đánh dấu mốc phát triển của bé cả về thể lực cũng như trí lực. Tuy nhiên trong giai đoạn này bé cũng thường xuyên gặp phải rất nhiều các vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Hãy cùng các chuyên gia bên Sonno.vn để tìm hiểu cụ thể các vấn đề này nhé:

Giai đoạn trẻ sơ sinh trong 3 tháng đầu

Trẻ hay vặn người – gồng

Trẻ hay gồng và vặn người 

Triệu chứng vặn mình và đỏ mặt thường là sinh lý bình thường của trẻ sơ sinh trước 3 tháng tuổi, biểu hiện thường gặp là bé vặn người, đỏ mặt, triệu chứng kéo dài trong vòng vài phút và tự hết.

Nếu bé thường có các biểu hiện vặn cứng người, nhưng không quấy khóc khó chịu, không ói, vẫn lên cân tốt. Thì đó là dấu hiệu Bình thường, các mẹ không có gì phải đáng lo.

Còn trong những trường hợp bé vừa hay vặn mình trong lúc ngủ  (bé có thể lúc không ngủ bé cũng vặn mình) và kèm theo từ 3 dấu hiệu sau trở lên:

Trẻ khó ngủ, cả ngày lẫn đêm không ngủ được tối thiểu được 15 – 17 tiếng trong 5 -6 tháng đầu.

Ban đêm và cữ khuya, trẻ hay thức giấc nhiều lần, hay giật mình, trằn trọc khó ngủ, người đổ nhiều mồ hôi, hay nấc, hay trớ, rụng tóc, chậm lên cân trong 3 tháng đầu (tăng dưới 800gr/ tháng).

Nếu mẹ thấy các bé gặp những dấu hiệu trên, các mẹ cần đặc biệt chú ý quan tâm tới bé. Vì đây có thể là do hiện tượng trẻ bị thiếu vitamin D từ trong bụng mẹ và đó cũng là những biểu hiện ban đầu của tình trạng trẻ bị còi xương dẫn đến suy dinh dưỡng.

Trẻ khó ngủ

Trẻ sơ sinh ngủ nhiều giấc ngủ ngắn và không sâu. Nếu bé ngủ ít nhưng vẫn bú bình thường, lên cân tốt, vui vẻ không quấy khóc thì không sao.

Trong giai đoạn này giấc ngủ của trẻ rất quan trọng, thường trẻ trong 3 tháng đầu sẽ ngủ từ 17 – 20 tiếng để đảm bảo cho sự phát triển giai đoạn này. Nếu trẻ khó ngủ kèm theo hay quấy khóc cũng không có vấn đề gì, đến 50% trẻ sơ sinh là hay như vậy.

Còn nếu thêm một số biểu hiện: hay lăn lộn, trăn trở khi ngủ, đổ nhiều mồ hôi, rụng tóc, thì đích thị là do trẻ thiếu Vitamin D. Chính là nguyên nhân khiến trẻ bị còi xương.

Trẻ hay quấy khóc

Bé ở giai đoạn trong 3 tháng đầu thì hệ thần kinh của trẻ còn khá yếu chưa ổn định thế nên trẻ rất dễ bị giật mình và hay quấy khóc. Ngoài ra, khóc cũng là cách duy nhất để trẻ bày tỏ các nhu cầu đơn giản của mình như đói, khát,… Cho dù nhiều mẹ rất cuống khi thấy con khóc, vì nhiều trẻ khóc trông rất vật vã, đỏ hết cả người, nhưng thật ra khóc không tổn hại gì cho con cả.

Ở giai đoạn trẻ sơ sinh, khóc là một vận động giúp trẻ rèn luyện hô hấp nữa. Trẻ mới sinh ra, kỹ năng hô hấp vẫn chưa hoàn thiện như người lớn nên khóc là một vận động làm tăng cường các cơ giúp trẻ hô hấp, đồng thời còn giúp cho phổi được mở rộng. Ngoài ra việc khi trẻ khóc sẽ cử động đập tay đập chân còn là vận động giúp trẻ tăng nhiệt độ cơ thể, và tự bản thân điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của mình.

Đọc thêm: Trẻ ngủ đêm không ngon giấc 

Trẻ bị nấc cục liên tục

Theo các bác sĩ chuyên khoa nguyên nhân bé bị nấc cục liên tục đến nay vẫn chưa tìm ra được các nguyên nhân chính xác và cụ thể. Một số người cho rằng do việc truyền xung thần kinh chưa ổn định giữa não và cơ hoành – cơ bụng giúp việc hô hấp. Biểu hiện nấc cụt ở trẻ là vô hại, sẽ mất khi trẻ lớn lên. Nếu trẻ nấc cục, kèm theo hay nôn trớ, hay giật mình, trằn trọc khó ngủ, đổ nhiều mồ hôi, chậm lên cân…có thể là do trẻ bị thiếu vitamin D.

Trẻ bị rôm sảy – Lác sữa

Do các hormone của mẹ vẫn còn trong cơ thể trẻ sơ sinh nên một số bé nổi mụn trong khoảng 2 tuần đến 3 tháng tuổi đầu đời. Hiện tượng này vô hại, không cần bôi thuốc gì trẻ cũng tự hết. Chỉ cần nhẹ nhàng xoa da mặt sạch cho bé bằng nước ấm có pha vài giọt Lactacid (dùng khăn mềm nhúng nước và lau nhẹ nhàng cho bé 2 -3 lần/ ngày).

Hiện tượng trẻ bị lác sữa trong những năm đầu thường gặp ở các bé. Gặp những trường hợp như vậy các mẹ không nên bôi thuốc, trẻ bị lác sữa thường rất lâu hết, có khi hết rồi sẽ bị lại. Khi bé lớn dần sẽ tự động hết hẳn. Tại vì da trẻ rất mỏng, mẹ càng bôi xức gì càng mau hết độc hại thì càng để bị teo da, da trên mặt càng bị ảnh hưởng nặng hơn.

Khi trẻ bị lác sữa các mẹ chỉ nên mua kem, sữa, hay dầu dưỡng ẩm để thoa cho con ngay 2 lần để giúp giữ ẩm và làm mềm da cho con.

Bé đi ị nhiều lần trong ngày

Rất nhiều mẹ mới có con đầu lòng chưa có kinh nghiệm, suốt ngày cứ nhìn phân con rồi hoảng. Thông thường trong giai đoạn này nếu trẻ bú mẹ và mẹ cũng không bị tiêu chảy, không ăn hải sản sống thì con đi ngoài nhiều càng tốt, càng mau lớn. Bên cạnh đấy, các mẹ cũng cần quan sát xem con đi ngoài có các dấu hiệu như: bị nôn trớ, trong phân có máu không và trẻ có dấu hiệu mệt mỏi không … nếu không có các dấu hiệu trên thì việc đi ngoài nhiều lần trong ngày của bé là bình thường.

Cổ họng của bé bị khò khè

Cổ họng của bé bị khò khè 

80% trẻ sơ sinh trong 3 tháng đầu mắc các chứng khò khè trong trong cổ họng. Hiện tượng khò khè này khi thở ra chẳng vì bệnh gì , cũng không kèm theo ho, nóng sốt hay sổ mũi chỉ là triệu khò khè vậy thôi. Nhất là với trẻ sinh mổ, trẻ sinh thường cũng hay bị.

Qúa trình rặn đẻ của người mẹ sẽ giúp bé có quá trinh co thắt – vận động một cách tự nhiên ở hệ hô hấp. Giúp phổi (các phế nang tại phổi) vận động ngay từ lúc mới chào đời và chủ động tống ra được các chất nhầy (dịch nước ối, …) ra khỏi cuống phổi. Trẻ sinh mổ sẽ mất đi quá trình này, các cơn gò ít, thai yếu – nhất là thai nhẹ cân hay sinh thiếu tháng … Do không trải qua các quá trình như bình thường, nên các chất nhầy trong phế quản vẫn còn sót lại, chưa tống hết ra ngoài được khiến trẻ hay khò khè trong 3 tháng đầu.

Với trường hợp này các mẹ có thể áp dụng hạt chanh chưng đường phèn hoặc lá húng chanh kết hợp với hạt chanh hấp cơm sau đó gạn nước ra để cho bé uống  từ 2 – 3 lần/  1 ngày. Mẹ cho bé uống liên tục trong vòng 1 tuần là bé sẽ tự khỏi và không  bị khò khè nữa.

Bé hay nháy mũi

Mũi của trẻ sơ sinh rất nhỏ nên chỉ một tí xíu nước mũi hay 1 tí bụi nhỏ trong không khí mà mắt thường không nhìn thấy được cũng khiến bé hắt hơi. Và do bé vừa thay đổi môi trường sống từ trong dạ con (môi trường nước) của mẹ ra ngoài nên bé nhảy mũi do một số xung huyết. Nếu con trong 3 tháng đầu nhãy mũi ngày 5 -7 lần mà không có các triệu chứng cảm cúm khác đi kèm như chảy nước mũi, ho, nóng đầu .. thì việc bé nhãy mũi là hoàn toàn bình thường, các mẹ không có gì phải lo lắng.

Bé hay nôn trớ

Nôn trớ là triệu chứng hay gặp ở trẻ nhỏ. Nôn trớ là hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản rồi trào ra miệng.

Nôn trớ là hiện tượng phổ biến trong những tuần đầu sau sinh, khi bé vừa ăn xong hay bé vặn người. Bé chớ ra sữa  vón cục. Hiện tượng nôn trớ ở trẻ trong 3 tháng đầu là bình thường vì dạ dày của bé còn nằm ngang, cơ thắt tâm vị yếu nên bé rất hay nôn trớ, để giảm bớt tình trạng này cần chia nhỏ nhiều bữa ăn trong ngày. Bé nào trớ nhiều, mỗi bữa bú nếu bú mẹ thì thời gian cho con bú ngắn lại .

Trẻ bú bình chỉ nên cho bú từ 30 – 45 ml/ lần, và tăng số cữ bú lên, có thể cách 1 – 1,5 tiếng lại cho con bú 1 lần.

Nếu các bé đang gặp hiện tượng này thì các mẹ không cần quá căng thẳng vì trẻ nào cũng hay bị nôn trớ ít nhiều trong giai đoạn 3 tháng đầu không ảnh hưởng gì tới sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ. Miễn là con vẫn khỏe mạnh, ngủ tốt và tăng cân tốt thì mẹ không cần phải lo lắng về hiện tượng này.

Nếu trẻ nôn trớ mà không kèm theo nóng sốt, không đi phân lỏng hay tiêu chảy, hay sổ mũi, ho, phát ban, không bệnh trào ngược dạ dày … thì không có gì phải lo lắng cả.

Đặc biệt các mẹ cần chú ý, ở những trẻ bú mẹ thì sau khi bú xong nên bế bé từ 15 – 20 phút rồi mới đặt trẻ nằm. Khi cho trẻ bú bình lưu ý sao cho sữa ngập núm vú bình để tránh nuốt không khí vào dạ dày.

Trẻ bị táo bón

Các bé hay bị táo bón một phần cũng do cơ địa. Trẻ trong 3 tháng đầu thường hay đi ị nhiều hơn là bị táo bón, và 2 – 3 ngày không đi thì gọi là táo bón. Táo bón trong thời gian đầu chẳng nguy hại cho trẻ, chỉ là khiến con khó chịu ì ạch cái bụng và hoàn toàn có thể cải thiện được dễ dàng.

Nếu con bú mẹ: Mẹ cần ăn nhiều rau, ăn đu đủ chín, uống nước rau má, nước dừa tươi, nước rau ngô (râu bắp). Mẹ cần uống tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày (tính cả nước lọc, nước canh và các loại nước khác trong ngày).

Đa phần trẻ bú mẹ trong 3 tháng đầu thường đi ngày 1 – 3 lần, trẻ bú bình bao giờ cũng dễ bị táo bón hơn. Trẻ dưới 6 tháng, bú mẹ hoàn toàn nếu bé bị táo bón thì vẫn cho uống nước thêm từ tháng thứ 3. Trẻ không bị táo bón thì qua tháng thứ 6 mẹ cũng cần tập cho uống thêm nước mỗi ngày từ vài muỗng và tăng dần lên.

Với những trẻ trên 2 tháng tuổi các mẹ có thể áp dụng một số cách như:

Mẹ lấy chứng 20 lá diếp cá, rửa sạch ngâm nước muối loãng cho diệt khuẩn, sau đó giã nát cho chừng 3 thìa cafe rồi cho nước sôi vào, chiết ra để nguội, cho con uống ngày 2 lần. Các mẹ hãy duy trì đều đặn 2 -3 ngày con sẽ giảm hẳn, nên cho uống cách ngày đến khi nào con giảm nhiều thì ngưng.

Còn đối với trẻ dưới 2 tháng, mẹ nên làm mẹ uống và cho con bú (liều lượng gấp đôi). Cách này áp dụng cho cả các bé lớn trên 3 tháng, mấy tuổi uống cũng hiệu quả.

Xem tiếp: Tổng hợp các vấn đề thường gặp ở trẻ từ 0 đến 1 tuổi (Phần II)